Zamek Królewski w Budapeszcie - puzzle online
Zamek Królewski w Budapeszcie
Zamek Królewski w Budapeszcie (węg. Budavári Palota) – kompleks pałacowy znajdujący się w Budapeszcie, w Budzie, na Wzgórzu Zamkowym, będący przez wiele wieków siedzibą władców Węgier. Jego początki sięgają XIV wieku, kiedy to na dzisiejszym Wzgórzu Zamkowym z inicjatywy księcia Slawonii Stefana (młodszego brata węgierskiego króla Ludwika I), powstał pierwszy zamek. Następnie za panowania króla Zygmunta został znacznie rozbudowany i ufortyfikowany, zaś w XV wieku doczekał się dwóch przebudów – druga z nich nadała mu wygląd w stylu włoskiego renesansu, przez co stał się pierwszym tego rodzaju obiektem wśród europejskich dworów królewskich.
W 1715 roku zrujnowany wskutek trwającej od XVI wieku tureckiej okupacji Budy i oblężenia miasta z 1686 roku budynek został rozebrany i zastąpiony barokowym pałacem, zaprojektowanym przez Johanna Hölblinga. Budynek przetrwał do 1849 roku, kiedy to uległ zniszczeniu wskutek próby odbicia Budy przez wojska węgierskie z rąk Austriaków. Później budynek odbudowano w latach 1850–1856. Po połączeniu się Budy, Pesztu i Óbudy w Budapeszt władze Węgier postanowiły mocno przebudować pałac, zlecając przygotowanie projektu przebudowy Miklósowi Yblowi. Realizacja projektu, po śmierci Ybla nadzorowana przez Alajosa Hauszmanna, miała miejsce w latach 1890–1912. Przebudowa Hauszmanna znacznie zwiększyła rozmiary gmachu oraz nadała mu neobarokowy wygląd. Podczas związanego z II wojną światową oblężenia Budapesztu zamek został całkowicie zniszczony. Jego odbudowę przeprowadzono od lat 60. do lat 80. XX wieku z uproszczeniem fasad i nadaniem zdecydowanej większości pomieszczeń modernistycznej stylistyki. Odbudowany budynek stał się siedzibą instytucji kultury tj. Muzeum Historycznego Budapesztu, Węgierskiej Galerii Narodowej i Państwowej Biblioteki Széchényiego.
W 2. dekadzie XXI wieku węgierski rząd zapoczątkował Narodowy Program Hauszmanna (węg. Nemzeti Hauszmann Program), mający na celu przywrócenie pierwotnego stanu położonych na obszarze Dzielnicy Zamkowej ważnych historycznych budynków, m.in. zamku Królewskiego, zniszczonych w czasie II wojny światowej i okresu komunizmu. W latach 2016–2021 zrekonstruowano kilka położonych na terenie zamku obiektów z czasów przebudowy Hauszmanna, które zburzono w czasie powojennej odbudowy. W 2021 roku przywrócono stan z czasów przebudowy Alajosa Hauszmanna pierwszej z fasad zamku, położonej po południowej stronie południowego skrzydła łącznikowego, a także ukończono odtwarzanie oryginalnego wyglądu pierwszego z historycznych pomieszczeń budynku, Sali św. Stefana. W następnym roku oficjalnie ogłoszono rozpoczęcie odbudowy zamku Królewskiego według stanu z czasów przebudowy Hauszmanna, a także rekonstrukcji kolejnych historycznych pomieszczeń.