Niepełnosprawność intelektualna - puzzle online
Niepełnosprawność intelektualna (obniżenie poziomu rozwoju intelektualnego) – zaburzenie rozwojowe polegające na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszy deficyt w zakresie zachowań adaptacyjnych (w szczególności niezależności i odpowiedzialności).
Jeżeli sprawność intelektualna, mierzona testami standaryzowanymi, mieści się w przedziale jednego odchylenia standardowego poniżej normy i stan ten nie ma podłoża organicznego, a zachodzi deficyt umiejętności mówi się o obniżeniu poziomu intelektualnego (dawniej: ociężałości umysłowej) (DSM IV – niepełnosprawność wyuczona).
Według definicji WHO: istotne obniżenie ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, oraz trudności w zachowaniu przystosowawczym, występujące przed 18 rokiem życia..
Zgodnie z definicją Amerykańskiego Towarzystwa do Badań nad Niepełnosprawnością Intelektualną i Rozwojową niepełnosprawność intelektualna jest to stan ujawniający się przed 18 rokiem życia, charakteryzujący się:
funkcjonowaniem intelektualnym znacznie poniżej przeciętnej
istotnym ograniczeniem niektórych osobistych umiejętności i sprawności w zakresie jednej lub większej liczby wymienionych poniżej zdolności:
umiejętność porozumiewania się,
sprawność w zakresie samoobsługi,
radzenie sobie z czynnościami dnia codziennego
sprawności interpersonalne
umiejętności podejmowania decyzji (kierowanie sobą)
dbanie o własne zdrowie i bezpieczeństwo
radzenie sobie w szkole
organizowanie czasu wolnego
radzenie sobie w pracy.
Terminologia
Sformułowanie „niepełnosprawność intelektualna” jest stosunkowo nowe, terminologia z nim związana nie jest w pełni uporządkowana a jej zakres podlega pewnej zmienności zależnie od aspektu w jakim jest rozpatrywane (kryteria medyczne, społeczne, pedagogiczne).
Sama nazwa powstała na skutek trendów w pedagogice specjalnej i psychologii, mających na celu odejście od terminów stygmatyzujących osoby niepełnosprawne, takich jak używane dawniej w formalnej diagnostyce psychiatrycznej określenia debilizm, imbecylizm i idiotyzm, później upośledzenie umysłowe.
Zostały one, w 1959 roku w Wielkiej Brytanii zastąpione pojęciem „subnormalności intelektualnej w stopniu niższym niż normalny i znacznie niższym”.
Inne określenia, takie jak:
oligofrenia („małomyślenie” od greckiego: oligos – mały, phrene – rozum),
upośledzenie umysłowe,
niedorozwój umysłowy,
osłabienie rozwoju umysłowego,
upośledzenie rozwoju psychicznego,
zahamowanie rozwoju psychicznego,
obniżona sprawność umysłowasą obecnie także uważane za wartościujące i zaleca się zastępowanie ich terminem „niepełnosprawność intelektualna”.
Należy podkreślić, że w obowiązujących klasyfikacjach ICD-10 oraz DSM-IV wciąż używane jest nazewnictwo "upośledzenie umysłowe" i w tej formie stosuje się je w medycynie oraz rehabilitacji. Wiąże się to z dużym rozpowszechnieniem tych wyrażeń w międzynarodowej nomenklaturze, co pozwala na zrozumienie ich przez różne środowiska w wielu krajach.