Karawela – w XV-XVII wieku oznaczała jednopokładowy, dwu lub trójmasztowy żaglowiec o wysokich nadbudówkach (tzw. kasztel) na dziobie i rufie. Karawela była zwykle uzbrojona w kilka ciężkich dział oraz mniejsze działka (na ogół 4-6 dział). Wyporność karaweli wynosiła najczęściej około 250 łasztów. Załoga liczyła około 50 ludzi. Ze względu na swą szybkość, stateczność oraz bezpieczeństwo karawele umożliwiały dłuższe podróże morskie, co uczyniło je przydatnymi do wypraw odkrywczych. Floty wojenne Hiszpanii i Portugalii używały karawel na ogół do celów rozpoznawczych.
Początkowo, aż do XV wieku, Europejczycy byli ograniczeni do przybrzeżnej żeglugi kabotażowej przy użyciu prostych w konstrukcji barek lub galer, wywodzących się ze starożytności wiosłowo-żaglowych śródziemnomorskich statków transportowych o wyporności 50-200 ton. W XII wieku pojawiły się nefy, w XIII wieku kogi, a nieco później holki. Były to statki prymitywne z jednym prostokątnym żaglem rejowym, którego nie można było używać na południowych szerokościach geograficznych na oceanie, gdzie silne wiatry, płycizny i silne prądy uniemożliwiały ich wykorzystanie w poszukiwaniu drogi do Indii i Chin.
