Gzyms (niem. Gesims[e]), inaczej korona, krajnik, ucios, plata – wysunięty przed lico ściany, zwykle profilowany element architektoniczny w postaci poziomej listwy wystającej przed lico muru, która chroni elewację budynku lub jej fragment przed ściekającą wodą deszczową.
Gzymsy pełnią również rolę dekoracyjną: stanowią zamknięcie kompozycyjne elewacji (gzyms wieńczący), akcentują podziały poziome ściany (gzyms międzykondygnacyjny) lub poszczególne jej elementy (np. gzyms nadokienny). Gzymsy mogą biec przez całą szerokość elewacji lub przez jej fragment. Mogą być złożone z kilku profilowanych listew lub mieć postać gładkiego pasa. Często podkreślone są ozdobnym fryzem.
Historia
W architekturze klasycznej gzyms to najwyższy pas belkowania (gr. geison), chroniący fryzy i koronujący całą entablaturę. Główny jego człon stanowiła płyta chroniąca ścianę przed zaciekami, podparta jednym lub kilkoma poziomymi członami, jak również ząbkami i wspornikami (w klasycznej architekturze rzymskiej).
Copyright 2024 puzzlefactory.pl Wszelkie prawa zastrzeżone.
