Śruba okrętowa - puzzle online
Śruba okrętowa, śruba napędowa, śruba statku – rodzaj pędnika o napędzie mechanicznym, służący do napędzania statku wodnego. Przetwarza ruch obrotowy wału śrubowego na siłę naporu poruszającą statek.
Spotykane są śruby wyposażone w dwie do siedmiu łopat (najczęściej cztery). Ponadto rozróżnia się śruby stałe, nastawne i składane.
Śruby okrętowe stałe (o stałym skoku) stosowane są w układach napędowych z silnikami nawrotnymi, gdzie prędkość i kierunek poruszania się jednostki (naprzód/wstecz) regulowane są prędkością obrotową i kierunkiem obrotów głównego silnika napędowego statku.
Śruba nastawna (tzw. o zmiennym skoku) daje możliwość zmiany ustawienia kąta natarcia łopat, a więc zwrotu i wartości wytwarzanej siły ciągu. Dzięki temu zachowując kierunek i wartość prędkości obrotowej silnika głównego, poprzez zmianę jedynie kąta wychylenia łopat możliwy jest ruch do przodu lub wstecz ze zmienną prędkości. W przypadku ustawienia łopat w położeniu neutralnym (zerowym) redukowany jest opór stawiany przez śrubę.
Śruba składana często stosowana jest na jachtach żaglowych, gdzie istotną rolę odgrywa opór hydrodynamiczny stawiany przez łopaty śruby.