Horyzont – okrąg powstały w wyniku przecięcia sfery niebieskiej na dwie części, wyznaczający granicę pomiędzy przestrzenią widoczną dla obserwacji i zasłoniętą przez Ziemię.
Płaszczyzna horyzontu jest zawsze prostopadła do lokalnej osi pionu. Ze względu na odchylenie kształtu Ziemi od kuli, oś pionu nie pokrywa się z osią łączącą środek Ziemi z obserwatorem, z wyjątkiem równika i biegunów ziemskich.
Wyróżnia się trzy zasadnicze typy horyzontu:
horyzont astronomiczny – to koło wielkie na sferze niebieskiej, którego płaszczyzna jest prostopadła do osi pionu,
horyzont prawdziwy – jest okręgiem będącym częścią wspólną podstawy stożka o wierzchołku na wysokości oka obserwatora i powierzchni Ziemi; horyzont prawdziwy jest obniżony względem horyzontu astronomicznego o kąt:
cos
α
=
R
R
+
h
{\displaystyle \cos \alpha ={\frac {R}{R+h}}}
gdzie R jest promieniem Ziemi, a h wysokością obserwatora.
Odległość horyzontu prawdziwego od obserwatora można obliczyć stosując (ścisłą) zależność:
d
=
h
(
2
R
+
h
)
{\displaystyle d={\sqrt {h(2R+h)}}}
,
gdzie h to wysokość obserwatora, a R to promień Ziemi.
Dla małych h podstawiając za R promień Ziemi i przyjmując, że (2R+h) jest w przybliżeniu równe 2R dostajemy przybliżony wzór :
gdzie h jest wyrażone w metrach a d w kilometrach.
horyzont topograficzny – uwzględnia elementy topografii miejsca obserwacji; ten rodzaj horyzontu zwykle nie jest już kołem.
Wielkość obniżenia horyzontu prawdziwego dla przeciętnego obserwatora jest niewielka i wynosi między 2 a 3 minutami łuku stąd też trudna do zauważenia. W przypadku lotów samolotami na trasach międzykontynentalnych obniżenie to sięga już 3 stopni.
Termin horyzont jest często mylony z terminem widnokrąg.
