Narzędziami posługują się też niektóre gatunki zwierząt, m.in. szympansy, kapucynki brodate i makaki krabożerne.
Jednym z kryteriów podziału procesów cywilizacyjnych jest rodzaj materiałów używanych na narzędzia:
epoka kamienia: narzędzia były wykonywane z kości i rogów zwierząt, z drewna, kamienia,
epoka brązu: ok. 2000 p.n.e. zaczęto stosować narzędzia miedziane i brązowe,
epoka żelaza: ok. 1000 p.n.e. weszły w użycie narzędzia żelazne.
