Wiatrak – budowla drewniana, niekiedy murowana, wyposażona w skrzydła poruszane siłą wiatru i napędzające urządzenia. Jest najstarszym silnikiem wiatrowym – przetwarza energię wiatru na energię kinetyczną w ruchu obrotowym. Jest poprzednikiem turbiny wiatrowej, którą czasami również nazywa się wiatrakiem.
Wiatraki (z pionową osią) wynaleziono w IX wieku we wschodniej Persji, zaś w Europie – wiatraki z osią poziomą – pojawiły się pod koniec XII wieku. Pierwsze wiatraki służyły głównie do mielenia zboża, w pierwszej połowie XIV wieku na terenie obecnej Holandii zaczęto używać wiatraków do napędzania pomp osuszających poldery. W późniejszych latach pojawiły się wiatraki tartaczne, inne mełły i mieszały pigmenty, rozdrabniały skały na kruszywa, plotły sznury konopne, wyciskały olej, mełły tytoń, drewno (na papier), kakao, kawę lub gorczycę (na musztardę).
Typy historyczne wiatraków: koźlak, paltrak, holender.
Urządzeniami opartymi na tej samej zasadzie działania, ale o zdecydowanie mniejszych wymiarach, są wiatraczki wykorzystywane jako zabawki bądź jako elementy innych urządzeń (służące np. do sygnalizacji, pomiarów itd.). Błędnie wiatrakami nazywane są też rozmaitego rodzaju wentylatory, które są jednak maszynami o odwrotnej zasadzie działania.
