Operacje reagowania kryzysowego – operacje wojskowe mające na celu ochronę bądź zapewnienie bezpieczeństwa grup ludzi, regionów bądź państw. Operacje tego typu mogą być podejmowane w razie zaistnienia sytuacji kryzysowych zagrażających bezpieczeństwu na określonym obszarze. W literaturze oraz doktrynach obronnych wyróżnia się operacje reagowania kryzysowego o charakterze działań wojennych oraz operacje inne niż wojna. Podstawowym czynnikiem wyróżniającym militarne operacje reagowania kryzysowego od operacji pokojowych, jest brak konieczności uzyskiwania zgody państwa bądź państw, na terytorium których ma być przeprowadzona, często nawet wbrew ich woli. Zasadniczo, operacje reagowania kryzysowego powinny być przeprowadzane z mandatem Organizacji Narodów Zjednoczonych, coraz częściej jednak kwestionuje się ten wymóg, podnosząc że w sytuacjach regionalnych kryzysów, zagrożone kryzysem życie ludzi czy też fizyczna egzystencja całych grup społecznych bądź etnicznych, jest wartością nadrzędną, stojącą ponad zasadą suwerenności państwowej, a nawet ponad niedoskonałym prawem międzynarodowym, którego realizacja często obarczona jest partykularnymi interesami politycznymi.
Operacje reagowania kryzysowego
Operacja reagowania kryzysowego to działania przy użyciu sił zbrojnych skierowane na usuwanie przyczyn sytuacji kryzysowych lub kryzysów zagrażających regionalnemu lub światowemu bezpieczeństwu oraz powodujących naruszenie praw człowieka. Podobnie jak w operacjach pokojowych, siły interweniujące powinny działać w sposób bezstronny – nie są bowiem strona w konflikcie. W teorii problemu w ujęciu Sojuszu Północnoatlantyckiego, przez pojęcie operacji reagowania kryzysowego rozumiane są Celem operacji reagowania kryzysowego jest wspieranie bezpieczeństwa zbiorowego, zapobieganie rozprzestrzenianiu się konfliktu oraz niesienie pomocy humanitarnej. W ramach tego rodzaju operacji, prowadzone są akcje ratownicze i ewakuacyjne, akcje humanitarne, świadczenia pomocy w przypadkach katastrof lub klęsk żywiołowych, działania wspierające pokój oraz inne działania militarne o ograniczonym celu. W odróżnieniu od operacji reagowania kryzysowego w szerokim ujęciu, operacje pokojowe, czy też „operacje wsparcia pokoju”, są operacjami prowadzonymi w związku z zagrożeniami o charakterze militarnym.
