Lutnia

Lutnia – nazwa odnosząca się do rodziny instrumentów zaliczanych do instrumentów strunowych szarpanych. Jej przyswojenie przez kulturę europejską nastąpiło na styku z kulturą arabską. Pochodzi z arabskiej Hiszpanii (arab al-ud) lub z Sycylii, gdzie mogła trafić też za pośrednictwem muzyków bizantyjskich. W Europie grali na niej średniowieczni minstrele. Odgrywała pierwszoplanową rolę w muzyce renesansu (lutnia renesansowa) i wczesnego baroku (lutnia barokowa), dopóki nie wyparł jej klawesyn. Istniały jednak pewne odmiany lutni używane jeszcze pod koniec XVIII i w XIX wieku (zobacz. teorban, gallichon i lutnia romantyczna)

Lutnia bliskowschodnia przetrwała do dziś w niemal niezmienionym kształcie i jest obecnie najpopularniejszym instrumentem w krajach arabskich, Turcji i w Iranie. Lutnia europejska od czasów średniowiecza podlegała wielu modyfikacjom, aż w końcu została niemal zupełnie zapomniana na prawie półtora stulecia a rolę lutni barokowej przejęła mandolina. W Hiszpanii instrument ten przetrwał w nieco zmienionej formie i istnieje w muzyce hiszpańskiej do dziś jako lutnia współczesna (hiszp. laud – lutnia), lub jej mniejsza odmiana – bandurria.

Obecnie obserwuje się renesans lutni europejskiej związany ze wzrostem popularności muzyki dawnej i chęcią odtworzenia jej oryginalnego brzmienia, a także dużą liczbą współczesnych kompozycji pisanych na lutnię.