Kamizelka ratunkowa (pot. kapok) – kamizelka utrzymująca człowieka przez określony czas (zależny od klasy wyporności kamizelki) na powierzchni wody, wypełniona lżejszym od wody materiałem, np.: styropianem, korkiem, a w przeszłości kapokiem (stąd popularna, choć dziś już nieaktualna nazwa ) lub materiałem syntetycznym, a w starszych modelach także wodorostami.
Rozróżnia się kamizelki sportowe o mniejszej wyporności i lepszym dopasowaniu do ciała, ratunkowe o większej wyporności, w kolorach jaskrawych ( standardowo pomarańczowym) z odblaskami, z dodatkowym kołnierzem utrzymującym głowę ponad powierzchnią wody. Kamizelka ma system zapięć i ściągaczy dopasowujących rozmiar do rozmiarów ciała. Materiał wypornościowy w większości znajduje się na brzusznej stronie kamizelki, żeby wymóc pozycję na plecach.
Kamizelki ratunkowe o dużej wyporności, w jaskrawym kolorze, o sztywnym kołnierzu zapewniającym utrzymanie głowy ponad wodą nawet w przypadku utraty przytomności nazywane są pasami ratunkowymi. W przeciwieństwie do lżejszych kamizelek asekuracyjnych są one zaliczane do środków ratunkowych.
Od kamizelki asekuracyjnej różni się tym, że posiada sztywny kołnierz. Kamizelka asekuracyjna zwana też jest środkiem asekuracyjnym lub wypornośiowym, przeznaczona jest tylko dla osób umiejących częściowo pływać.