Błonczatka

Błonczatka (Hymenocallis) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych. Obejmuje ok. 50 do co najmniej 64 gatunków w wąskim ujęciu taksonomicznym (w przypadku włączenia tu roślin z rodzaju ismena Ismene jest ich kilkanaście więcej). Rodzaj najbardziej zróżnicowany jest w Ameryce Środkowej, zwłaszcza w Meksyku. Na północy jego zasięg obejmuje południowo-wschodnią i południowo-centralną część Stanów Zjednoczonych (do tamtejszej flory należy 15 gatunków błonczatek), Antyle i północną część Ameryki Południowej, po Peru i Brazylię na południu (w Ameryce Południowej rosną tylko trzy gatunki). Jako rośliny introdukowane przedstawiciele rodzaju występują także w Afryce równikowej, na Półwyspie Indyjskim, w Azji Południowo-Wschodniej, w Australii i na wyspach Oceanii.

Rośliny te zajmują zróżnicowane siedliska – od przynajmniej okresowo suchych po związane z brzegami wód i typowo wodne.

Liczne gatunki ze względu na efektowne i przyjemnie pachnące kwiaty uprawiane są jako rośliny ozdobne. W gruncie uprawiane są w obszarach, gdzie temperatury nie spadają poniżej 0 °C, a w klimacie chłodniejszym w pojemnikach i szklarniach. Z powodu zawartości substancji czynnych (alkaloidy o działaniu alkilującym i przeciwwirusowym) niektóre gatunki bywają wykorzystywane lokalnie jako rośliny lecznicze. Rośliny te są trujące, w przypadku osób chorujących na alergie odradzane jest nawet ich dotykanie.

Nazwa rodzaju utworzona została z greckich słów ὑμήν (hymen) znaczącego „błona” i καλός (kalos) znaczącego „piękno”. Nadana została przez Richarda A. Salisbury'ego w nawiązaniu do błoniastego przykoronka tworzonego przez zrośnięte nitki pręcików.