Array - puzzle online

Szyk wyrazów – układ wyrazów w zdaniu, czyli ich usytuowanie względem siebie w perspektywie czasowej (w mowie) lub przestrzennej (w piśmie). Szyk wyrazów jest bezpośrednim następstwem linearności każdego języka naturalnego.

W językoznawstwie termin szyk odnoszony jest też do kolejności zdań składowych w obrębie dłuższej wypowiedzi.

Typy języków ze względu na szyk wyrazów

Podstawowym kryterium podziału ze względu na kolejność wyrazów jest stopień stałości szyku. Im bardziej analityczny jest charakter danego języka, tym bardziej stały jest zazwyczaj jego podstawowy szyk wyrazów. Na przykład w języku polskim wyrazy w zdaniu Jan kocha Marię można dowolnie przestawiać bez zmiany znaczenia (a co najwyżej ze zmianą stylu lub uwydatnieniem jednego z członów): Jan Marię kocha — Kocha Jan Marię — Marię kocha Jan — Marię Jan kocha — Kocha Marię Jan. Natomiast w języku angielskim jedynym możliwym odpowiednikiem jest zdanie o szyku John loves Mary, jako że przestawienie wyrazów będzie skutkowało albo odmiennym znaczeniem (Mary loves John ‘Maria kocha Jana’), albo niegramatycznością zdania (*John Mary loves), albo ewentualnie jednoczesną zmianą znaczenia i archaizacją (Loves John Mary? jest przestarzałym sposobem sformułowania pytania ‘Czy Jan kocha Marię?’, czego współczesnym odpowiednikiem jest Does John love Mary?).

Jednak nawet w językach o szyku dość swobodnym pewien określony układ jest preferowany, neutralny pod względem stylistycznym i statystycznie dużo częstszy niż pozostałe. Np.