Een landbouwwerktuig of landbouwmachine is een machine of instrument om handwerk in de landbouw te vervangen door mechanische systemen, met als doel de productiviteit en efficiëntie van de verschillende landbouwhandelingen te verhogen.
Het steeds verder trachten te verlagen van de kostprijs of vergroten van de productie met dezelfde input heeft geleid tot verdere schaalvergroting en mechanisering in nieuwe machines. Deze machines zijn kostbaar en vaak voor een enkel bedrijf te duur en onrendabel voor het vaak korte tijdsbestek waarin de machine wordt gebruikt. Het onderling met agrarische producenten oprichten van landbouwcoöperaties geeft de gelegenheid dure machines te delen en zo rendabel te maken.
Loonbedrijven, commerciële dienstverlenende landbouwbedrijven, vaak zonder eigen grondareaal, bezitten een groot machinepark en bieden de landbouwers aan de mechanische werkzaamheden voor hen te doen. Agrariërs betalen dan alleen de (arbeids)uren dat de machines ingezet zijn op hun bedrijf. Dankzij verdere schaalvergroting van de landbouw en daarmee gepaard gaande verdere mechanisering is er een toenemende behoefte aan kapitaal om de technische vooruitgang te volgen.
Landbouwwerktuigen kunnen voortbewogen worden door tractors, maar kunnen ook zelfrijdend zijn door de aanwezigheid van een motor. Dit wordt een zelfrijdend werktuig of zelfrijder genoemd.
