Κάθε είδος δάσους έχει τις δικές του απαιτήσεις σε υγρασία, θρεπτικά στοιχεία και κλιματικούς παράγοντες. Υπάρχει αμοιβαία αλληλεπίδραση και αλληλεξάρτηση μεταξύ των φυτών, των ζώων και του φυσικού περιβάλλοντος. Από τις σχέσεις αυτές δημιουργείται μια ισορροπία, που παίζει βασικό ρόλο στην οικολογική ισορροπία του ευρύτερου περιβάλλοντος. Το δάσος διαθέτει εσωτερικούς μηχανισμούς αυτορρύθμισης των βιοτικών και των αβιοτικών παραγόντων που διαταράσσουν την ισορροπία του. Αν όμως δράσουν εξωτερικοί παράγοντες, όπως ο άνθρωπος με τις επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές, την υπερβόσκηση και την εκτεταμένες υλοτομία, τότε το δασικό οικοσύστημα υποβαθμίζεται. Πέρα από τον οικολογικό του ρόλο, το δασος ρυθμίζει τη ροή του νερού μέσα στο έδαφος και συγκρατεί το χώμα.
Η επιστημονική μελέτη των δασικών οικοσυστημάτων, των ειδών τους και των αλληλεπιδράσεων τους με το περιβάλλον, ονομάζεται δασική οικολογία, ενώ η διαχείριση των δασών και των δραστηριοτήτων δασικής οικονομίας ονομάζεται δασοκομία/δασοπονία/δασολογία, αν και υπάρχει προφανής αλληλεπικάλυψη των όρων και συχνά ο όρος δασολογία χρησιμοποιείται ως ο γενικότερος περιγραφικός όρος.
