Γενικά στη Βιολογία και ειδικότερα στη Ζωολογία με τον όρο μετανάστευση χαρακτηρίζεται μια ουσιώδη βιολογική λειτουργία κυκλικής μετακίνησης σταθερής περιοδικότητας, που πραγματοποιούν ορισμένα είδη ζώων (ασπόνδυλα, έντομα, ψάρια, θηλαστικά, αμφίβια και πτηνά), δηλαδή μετακινήσεις σε ετήσιο ρυθμό μεταξύ εποχικών περιόδων.
Κύριο χαρακτηριστικό της μετανάστευσης των ζώων είναι η σταθερή περιοδικότητά της όπου η κυκλική μετακίνηση γίνεται ακολουθώντας είτε ίδιο δρομολόγιο είτε διαφορετικό από το σημείο εκκίνησης.
Συχνά η μετανάστευση προσφέρει στους ζωικούς πληθυσμούς αποφυγή αντίξοων κλιματικών συνθηκών, ανταγωνισμού ή θήρευσης. Όμως μπορεί και να οδηγήσει στην έκλειψη.
Πιστεύεται ότι όλα τα ζώα είναι λίγο ως πολύ μεταναστευτικά, καθώς τριγυρίζουν με σκοπό να εγκαθιδρύσουν μια οικεία περιοχή. Αν οι περιπλανήσεις αποκαλύψουν διαφορά ως προς την αναπαραγωγική επιτυχία στις διάφορες βιοκατοικίες, η μετακίνηση λαμβάνει μόνιμο περιοδικό χαρακτήρα καθώς δρα η φυσική επιλογή. Η μετανάστευση μεταβάλλει τη γενετική δεξαμενή των πληθυσμών. Παρ' όλα αυτά σύμφωνα με τη θεωρία Good, η μετανάστευση φυτών λόγω κλιματικών μεταβολών δεν προκαλεί αναγκαστικά εξελικτικές αλλαγές αλλά το εύρος ανοχής του είδους μπορεί να μετατοπίζεται χωρίς να αλλάζει η διαφορά μεταξύ των ακραίων τιμών.
Στα φυτά η ταχύτητα και το εύρος της μετανάστευσης εξαρτάται από τους εξής παράγοντες:
ρυθμός φύτρωσης
μέθοδος και ταχύτητα αναπαραγωγής (για παράδειγμα η αναπαραγωγή με ελαφριά φαγώσιμα σπέρματα προσφέρει μεγάλη δυνατότητα διασποράς)
εύρος ανοχής
ανταγωνισμός
ανθρώπινη δραστηριότηταΤα είδη με συνεχείς κατανομές (που δε παρουσιάζουν σημαντικά διάκενα) χωρίζονται σε:
Κοσμοπολίτικα: απαντώνται σε όλη την υφήλιο και έχουν μεγάλα εύρη ανοχής.
Παντροπικά: κατανέμονται ανάμεσα στους τροπικούς όπως ο φοίνικας
Περιπολικά
ΠεριαρκτικάΟι ασυνεχείς κατανομές χωρίζονται σε:
διάχυτες: πολλές μικρές διασκορπισμένες κατανομές
αμφιμερείς: δυο ξεχωριστές κατανομές στο ίδιο ημισφαίριο
αμφιπολικές: δυο ξεχωριστές κατανομές σε διαφορετικά ημισφαίρια
υψομετρικές
