Ο κίονας ή κίων είναι κυκλικής διατομής, ορθό στοιχείο, μονολιθικό ή αποτελούμενο από τμήματα λίθου σε σχήμα κυλινδρικών τυμπάνων και χρησιμοποιείται στην αρχιτεκτονική και εν γένει στην οικοδομία (οικοδομική) ως υποστύλωμα. Συνήθως, αποτελείται από τη βάση, τον κορμό και το κιονόκρανο (στην ιωνική αρχιτεκτονική), ενώ η βάση απουσιάζει από τους δωρικούς κίονες.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά
Ένας κίων μπορεί να είναι αρράβδωτος, με ραβδώσεις (παράλληλες ως προς τη διεύθυνσή του ή πλάγιες, ελικοειδώς αναπτυσσόμενες, πέριξ του κορμού του, σε επόμενες ιστορικές περιόδους) ή εν μέρει ραβδωμένος (σε περίπτωση που το κτίσμα έχει χρηστικό χαρακτήρα και υπάρχει κίνδυνος θραύσης των ακμών τους από βαριά αντικείμενα χαμηλά, πάνω από τη βάση του). Συναντάται με σταθερή διάμετρο καθ' όλο το ύψος του, με θετική μείωση (μειούμενη διάμετρος προς τα άνω), με αρνητική μείωση (αυξανόμενη διάμετρος προς τα άνω) και με ένταση, δηλαδή με κάμψη προς τα έξω των γενέτειρων του κορμού, ενδιαμέσως των άνω και κάτω βάσεων του.
Οι δύο συν ένας γνωστοί ρυθμοί της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής και ρυθμολογίας, ο δωρικός, ο ιωνικός και ο κορινθιακός (αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση του δωρικού με εφαρμογή σε ταφικά μνημεία), καθορίζονταν από τη δομή του κίονα, από τη βάση ως το κιονόκρανο, μαζί με το επιστύλιο το οποίο αυτός στηρίζει.
Αρχαιότητα
Όλοι οι σημαντικοί πολιτισμοί της Εποχής του Σιδήρου της Εγγύς Ανατολής και της Μεσογείου χρησιμοποίησαν κίονες.
Ελληνικοί & Ρωμαϊκοί
Οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν ολόκληρους κορμούς δέντρων, συνήθως γυρισμένους ανάποδα για να αποτρέψουν την εκ νέου ανάπτυξη του δέντρου, στέκονταν σε μια βάση που είχε τοποθετηθεί στο στυλοβάτη (βάσης δαπέδου) και ολοκληρώνονταν με ένα απλό στρογγυλό κιονόκρανο. Στην συνέχεια χρωματίζονταν, όπως φαίνονται και στο πιο διάσημο μινωικό ανάκτορο της Κνωσού. Οι Μινωίτες χρησιμοποίησαν κίονες για να δημιουργήσουν μεγάλους ανοιχτούς χώρους, φωτεινά πηγάδια και βωμούς για θρησκευτικά τελετουργικά. Αυτές οι παραδόσεις συνεχίστηκαν από τον μεταγενέστερο Μυκηναϊκό πολιτισμό, ιδιαίτερα στο μέγαρο ή στην αίθουσα που βρίσκονταν στο κέντρο των παλατιών τους.
