Ένα βαμπίρ είναι πλάσμα της λαογραφίας το οποίο τρέφεται με ζωτική ουσία (συνήθως με τη μορφή του αίματος). Στην Ευρωπαϊκή λαογραφία, τα βαμπίρ είναι άνεκρα πλάσματα που συχνά επισκέπτονταν τους αγαπημένους τους και προκαλούσαν αναστάτωση ή θανάτους στις γειτονιές που κατοικούσαν όταν ζούσαν. Φορούσαν σάβανα και συχνά περιγράφονται ότι έχουν πρησμένη και κατακόκκινη ή σκοτεινή όψη, σημαντικά διαφορετική όψη από αυτή των σημερινών περιγραφών περί ενός χλωμού και λιπόσαρκου βαμπίρ που χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Βαμπιρικά όντα έχουν καταγραφεί ότι υπάρχουν στους περισσότερους πολιτισμούς. Ο όρος βαμπίρ έγινε γνωστός στη Δυτική Ευρώπη μετά από αναφορές περί μιας μαζικής υστερίας τον 18ο αιώνα από μια προϋπάρχουσα λαϊκή πεποίθηση στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, οδηγώντας ακόμη και σε απαγγελίες κατηγοριών σε άτομα περί βαμπιρισμού. Στην Ανατολική Ευρώπη οι τοπικές παραλλαγές ήταν γνωστές με διάφορα ονόματα: ως στρίγκα στην Αλβανία, ως βρυκόλακας στην Ελλάδα και ως στριγκόι στη Ρουμανία.
Στη σύγχρονη εποχή, πιστεύεται ότι το βαμπίρ είναι μια φανταστική οντότητα, παρόλο που η πίστη σε διάφορα παρόμοια βαμπιρικά πλάσματα όπως η τσουπακάμπρα εξακολουθεί να υφίσταται σε ορισμένους πολιτισμούς. Η πρώιμη λαϊκή πίστη στα βαμπίρ έχει μερικές φορές αποδοθεί στην άγνοια της διαδικασίας της αποσύνθεσης του σώματος μετά τον θάνατο και το πως η προβιομηχανική κοινωνία προσπάθησε να το εξηγήσει δημιουργώντας τα βαμπίρ για να εξηγήσει το μυστήριο του θανάτου. Το 1985 η πορφυρία συνδέθηκε με τους θρύλους του βαμπιρισμού και έλαβε αρκετή κάλυψη από τα μέσα αλλά από τότε έχει απαξιωθεί σε μεγάλο βαθμό αυτή η σύνδεση.Το χαρισματικό βαμπίρ της σύγχρονης φαντασίας γεννήθηκε το 1819 με την έκδοση του βιβλίου "Το Βαμπίρ" από τον άγγλο συγγραφέα Τζον Πολιντόρι. Το βιβλίο ήταν μεγάλη εκδοτική επιτυχία και αναμφισβήτητα είναι το πιο σημαντικό έργο με θέμα τα βαμπίρ στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο Μπραμ Στόκερ έγραψε το μυθιστόρημα Δράκουλας το 1897 και είναι το βιβλίο που παρείχε τη βάση του σύγχρονου θρύλου για τα βαμπίρ, αν και εκδόθηκε μετά από την Καρμίλα του επίσης Ιρλανδού Τζόζεφ Σέρινταν Λε Φάνου το 1872. Η επιτυχία αυτού του βιβλίου γέννησε ένα διακριτικό είδος επιστημονικής φαντασίας με θέμα τα βαμπίρ, εξακολουθώντας να είναι δημοφιλές στον 21ο αιώνα, με βιβλία, ταινίες, τηλεοπτικές εκπομπές και βιντεοπαιχνίδια αφιερωμένα στα βαμπίρ. Το βαμπίρ είναι σημαντική εικόνα στο είδος της φαντασίας του τρόμου.
