Ziemniak (Solanum tuberosum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny psiankowatych. Nazwa „ziemniak” odnosi się tak do całej rośliny, jak i do jej jadalnych, bogatych w skrobię bulw pędowych, z powodu których ten gatunek uprawia się na skalę masową. Roślina wywodzi się z Ameryki Południowej, gdzie zaczęto ją uprawiać już tysiące lat temu. Ziemniak został przywieziony do Europy w końcu XVI wieku, a w ciągu następnych stuleci stał się jednym z podstawowych składników jadłospisu na całym świecie. Obecnie jest czwartą pod względem wielkości produkcji rośliną uprawną (po kukurydzy, ryżu i pszenicy).
Dziś na dietę przeciętnego mieszkańca Ziemi składa się ok. 33 kg ziemniaków rocznie. Znaczenie ziemniaka jest różne w różnych stronach świata: w Europie bulwy ziemniaka są jednym z podstawowych składników codziennej diety i również w Europie ich produkcja per capita jest największa. Jednak w ciągu ostatnich kilku dekad konsumpcja ziemniaków zwiększyła się znacząco także w tych krajach, które poprzednio niemal ich nie produkowały, szczególnie w Azji Południowo-Wschodniej. Obecnie największym na świecie producentem ziemniaków są Chiny, które wraz z Indiami wytwarzają niemal jedną trzecią światowych zasobów tej rośliny.
