zmiana rzeźby terenu, a czasami także zmiana struktury podłoża,
w przypadku erozji skał, efektem jest rozpoczęcie procesów glebotwórczych,
w przypadku erozji gleby, efektem jest obniżenie jej wartości, a czasem wręcz jej usunięcie i odsłonięcie skalistego podłoża.
to żłobienie terenu przez płynący lodowiec, który:
wygładza podłoże – detersja
wyrywa duże odłamki skalne z podłoża – detrakcja
zdziera całe podłoże – egzaracja.
erozja deszczowa (ablacja deszczowa) – spłukiwanie luźnej, wierzchniej warstwy terenu (zwłaszcza cząstek gleby) przez wody deszczowe
erozja rzeczna – przenoszenie cząstek przez prąd rzeki bądź falowanie wody:
W górnym biegu rzeki występują:
erozja wgłębna – polega na wcinaniu się rzeki w koryto rzeczne poprzez niszczenie go przez niesione przez rzekę materiał skalnyEfekty: tworzenie się dolin głębokich i wąskich V-kształtnych
erozja wsteczna – cofanie się źródeł rzeki w kierunku działu wodnego ( może doprowadzić do przejęcia początkowego odcinka innej rzeki tzw. kaptaż).Efekty: łączenie się dwóch cieków wodnych w odcinkach źródliskowych (kaptaż), wyrównywanie się brzegów rzeki i „cofanie się” wodospadów, powstawania kotłów eworsyjnych
W środkowym biegu rzeki:
erozja boczna – podmywanie brzegów rzeki, spowodowane nierównomiernym nurtem rzecznymEfekty: meandry (zakola rzeczne), starorzecza (meandry odcięte od głównej rzeki wałem ziemi – groblą), łachy ( wyspy rzeczne), niszczenie brzegów
erozja denna – żłobienie dna rzeki przez płynącą wodę i niesiony przez nią materiał.Efekty: powstają terasy zalewowe
W dolnym biegu rzeki zwykle nad erozją przeważa akumulacja osadów niesionych przez rzekęEfekty: powstawanie form ujść rzecznych: delt i estuariów.
erozja morska (abrazja) – niszczenie brzegów przez falowanie i pływy (przypływy i odpływy)negatywne skutki:
rolnictwo :
zmniejszanie miąższości gleby
wymywanie składników pokarmowych
pogorszenie struktury gleby
straty powierzchni uprawnej (wąwozy, żłobiny itp.)
niszczenie roślin uprawnych
gospodarka wodna :
pogorszenie stosunków hydrologicznych
pogorszenie warunków eksploatacji urządzeń hydrotechnicznych
wzrost spływu powierzchniowego
spadek retencji
zmiany przepływów rzek
wzrost sedymentacji rzecznej (zagrożenie powodziowe)
to przenoszenie cząstek gleby i rozkruszonych skał przez wiatr (deflacja), szlifowanie skał przez niesione przez wiatr ziarna piasku (korazja) oraz deponowanie cząstek na powierzchni gleby (akumulacja) (wydmy).
to zespół procesów, z których siłą sprawczą jest przyciąganie ziemskie. Wyróżnia się m.in.:
Odpadanie – odrywanie się od litego podłoża i spadanie fragmentów zwietrzałej skały
Obrywanie – obrywanie się mas skalnych bądź ziemnych z nawisów, przy czym oderwane elementy przemieszczają się drogą powietrzną.
Osuwanie – na ogół szybkie przemieszczanie się w dół stoku mas glebowo-zwietrzelinowych. Osuwanie ma miejsce najczęściej na skutek nadmiernego uwilgotnienia lub zmian w rzeźbie terenu, powodujących zwiększenie nachylenia stoku, w wyniku czego traci on stateczność przyjmując różne płaszczyzny poślizgu.
