Drzeworyt – technika graficzna należąca do druku wypukłego. Drzeworytem nazywa się również odbitkę uzyskaną tą techniką.
W technice tej używana jest deska, na którą nanosi się rysunek, a następnie przy pomocy specjalnych narzędzi wycina się tło, które na odbitce będzie białe. Pozostawione wypukłe miejsca będą drukowały. Klocek pokrywa się farbą drukarską i odbija na papierze.
Rodzaje drzeworytu
Drzeworyt, w zależności od przygotowanego klocka i sposobu jego wycinania, dzieli się na:
drzeworyt wzdłużny (langowy) – używana jest deska cięta wzdłuż pnia, w efekcie czego słoje i włókna biegną równolegle do krawędzi deski; tło wycinane jest dłutami i nożami w miękkim drewnie (lipa, jabłoń, świerk ),
drzeworyt poprzeczny (sztorcowy) – używana jest deska cięta w poprzek pnia, składająca się z posklejanych małych klocków. Całość klocka cięta jest rylcem w twardym drewnie (bukszpan, dzika grusza).Inne rodzaje drzeworytu:
drzeworyt groszkowy (śrutowy) – powstał w XV wieku, stosowany na terenie Niemiec i Niderlandów; formę uzyskuje się przy pomocy puncy dającej efekt tekstury;
drzeworyt tonowy (białoryt) – powstaje na zasadzie negatywu – druk odbywa się białą farbą na czarnym tle, stosowany np. przez Altdorfera;
drzeworyt faksymilowy – używany do tworzenia szczegółowych reprodukcji, szczególnie rysunków, gdyż dawał efekt swobodnych linii;
chiaroscuro (drzeworyt światłocieniowy) – pojawił się w XVI w. we Włoszech i Niemczech; uzyskuje się go z dwóch matryc ( czarny kontur linearny to jedna płyta, druga to obszary światła – druk szrafirunkowy jasną farbą) oraz barwionego papieru (który jest trzecim walorem – półcieniem).
Historia drzeworytu
Drzeworyt jest uznawany za najstarszą (obok kamieniorytu) technikę graficzną.
