Wybuch – gwałtowne wydzielenie dużych ilości energii, któremu towarzyszy zwykle nagły wzrost temperatury i ciśnienia oraz emisja promieniowania (np. błyskawica, impuls świetlny wybuchu jądrowego) i fal akustycznych (np. grom dźwiękowy, huk wystrzału). Wybuchy są spowodowane:
przebiegiem szybkich egzotermicznych reakcji chemicznych (np. spalania), zwłaszcza reakcji łańcuchowych rozgałęzionych,
gwałtownymi zjawiskami fizycznymi (np. wybuchy kotłów parowych i butli gazowych); spośród wybuchów o mechanizmie fizycznym są wyodrębniane – jako odrębna grupa – wybuchy jądrowe.
„Wybuchy chemiczne”, np. eksplozje materiałów wybuchowych, wiążą się z powstawaniem dużych ilości gazowych produktów reakcji (pierwotnych i wtórnych), a wskutek tego z występowaniem wielu zjawisk fizycznych, tj. wzrostem objętości, temperatury i ciśnienia (m.in. wzrost objętości gazów w gwałtownie rosnącej temperaturze, parowanie cieczy i sublimacja ciał stałych w strefie wybuchu).
