Ośmiornice (Octopoda) – rząd głowonogów, ośmioramiennych mięczaków, do którego zaklasyfikowano około 300 gatunków. Są to zwierzęta dwubocznie symetryczne, mające dwoje oczu i dziób, otwór gębowy leży w centralnym punkcie względem ramion, nieprawidłowo nazywanych czasami „czułkami”. Miękkie ciało potrafi szybko zmieniać kształt. Do pływania mięczak wykorzystuje syfon, przez który wyrzuca wodę, głowa znajduje się na przedzie, wzniesiona. Syfon służy także wymianie gazowej. Złożony układ nerwowy wiąże się ze świetnym wzrokiem u większości gatunków, ośmiornice należą też do najinteligentniejszych bezkręgowców, prezentujących najbardziej złożone zachowania.
Zamieszkują zróżnicowane regiony oceanów, w tym rafy koralowe, wody pelagiczne i dno morskie. Niektóre żyją w strefie międzypływowej, inne zasiedlają abisal. Większość gatunków charakteryzuje się szybkim wzrostem osobniczym, wczesnemu dojrzewaniu towarzyszy krótkie życie. Podczas rozrodu samiec wykorzystuje specjalne ramię do przeniesienia pakietu nasienia bezpośrednio do jamy płaszczowej samicy, po czym starzeje się i umiera.
